De moeder van filmmaker en fotograaf Elisabetta Agyeiwaa (26) pleegde fraude met haar geboorteakte. Nu heeft Elisabetta geen identiteit meer. En kan ze niet reizen, geen huis kopen en zelfs niet trouwen.
Identiteit
“Het frustrerende is: ik leef natuurlijk wel, maar ik besta niet. Daar kwam ik al jong achter. Ieder kind heeft dromen en probeert die na te jagen, met steun van je ouders. Van je moeder. Die basisveiligheid die je als kind zo nodig hebt, die liefde waar je van groeit, die je stimuleert en motiveert, die heb ik van mijn familie nooit gekregen. Integendeel. Ik weet nu dat mijn bloedeigen familie me op allerlei manieren probeert tegen te houden om te groeien en het maximale uit mijn leven te halen. Mijn moeder heeft mijn identiteit weggegeven, en daardoor leef ik al 26 jaar in de schaduw.”
Afstandelijk en kil
“Dit is wat ik weet: ik ben in Italië geboren, in Brescia. Kort na mijn geboorte heeft mijn biologische moeder me bij haar zus in Nederland gebracht, in Amsterdam. Op zich is dat in de Ghanese cultuur niet ongebruikelijk. Kinderen worden vaker opgevoed door tantes of oma’s. Wat het verhaal zo vreemd maakt, is dat mijn tante me naar een – voor mij destijds onbekende oudere dame – in Friesland bracht. Deze Marianne is de enige moeder die ik ooit heb gehad. Zij leerde me lopen, praten en fietsen. Ik had geen idee dat ze ziek was. Zeven was ik, toen ze plotseling overleed. Ik zat op de grond naast haar te spelen, zoals altijd. Gelukkig kwam even later haar vriendin langs met boodschappen, zij deed de ontdekking. Vanaf dat moment werd ik opgevangen door pleeggezinnen. In de tijd dat Marianne nog leefde, kwam mijn moeder eens per jaar langs. Dat kan ik me nog herinneren. Maar dat waren geen warme bezoekjes. We hadden geen klik. Ze was afstandelijk, kil. Nu ik volwassen ben, heb ik de paar brieven gelezen die mijn moeder aan Marianne stuurde. Ze beloofde Marianne financieel te ondersteunen, maar dat heeft ze nooit gedaan. Ook schreef mijn moeder dat ze me op zou halen, dat ze voor me zou zorgen als Marianne kwam te overlijden. Maar dat is niet gebeurd. Nu ik dat gelezen heb, is dat natuurlijk enorm kwetsend, en het roept bij mij nog meer vragen op. Waarom sloeg mijn moeder een gezinshereniging in Nederland af?
Geboorteakte
De Kinderbescherming heeft haar zelfs een huis aangeboden zodat ze mij in Nederland groot kon brengen. Maar dit aanbod heeft ze afgeslagen, waarna ik door de Kinderbescherming in een zorggezin (een soort pleeggezin, maar dan met intensievere zorg, red.) ben geplaatst. Daar ben ik tot mijn zeventiende gebleven, tot ik op kamers ging. Dat zorggezin heeft geprobeerd om mijn Verblijfsvergunning Type 2 met Status Onbekend om te zetten naar een officieel paspoort. Maar dit is nooit gelukt, want daar is een geboorteakte voor nodig. De enige twee personen die deze kunnen hebben, zijn mijn vader en mijn moeder. Maar mijn moeder wil niet vertellen wie mijn vader is en ze wil mijn geboorteakte niet geven. Jarenlang is dit al een enorme last. Ik weet nog dat we vroeger met de klas naar Polen gingen, op schoolreis. Zowel de heen- als de terugweg was een drama. Ik – het enige donkere kind in die hele bus, weggedoken achterin – was omringd door douaniers en een blaffende hond, omdat ze mijn papieren niet kenden. En dus moest de bus langer aan de kant blijven, werden er vragen gesteld die ik niet kon beantwoorden en zo hield ik de hele reis op. Wat voelde ik me ongelukkig. Op begrip hoefde ik niet te rekenen. ‘Elisabetta weer’, werd er gemompeld. Alsof ik het leuk vond om anders te zijn, letterlijk het zwarte schaap. Natuurlijk niet.”
Typfout
“In het begin geloofde ik de verhalen van mijn moeder nog. Dat ze zelf illegaal in Italië zat en daarom geen papieren kon overleggen. ‘Zodra mijn eigen papieren in orde zijn, krijg je die van jou’ zei ze. Ik werd 18, 19, 20, 21 jaar, maar die geboorteakte kwam niet, ondanks herhaaldelijke verzoeken van mijn kant. Dan maar in Ghana proberen, dacht ik. Als kind geboren uit een Ghanese moeder kan ik daar immers een paspoort aanvragen. Maar op mijn verblijfsvergunning stond een typefout. Alsof je ‘Jansen’ schrijft met een C in plaats van een S. Terwijl de naam er bij mijn moeder wel correct opstaat. Ze bleek de typefout bij zichzelf wel aangepast te hebben, maar had deze bij mij laten staan. Onze achternamen komen daardoor niet meer overeen, dus ook in Ghana werd het verzoek voor een paspoort afgewezen. Het viel me op dat mijn moeder heel laconiek met de situatie omging. Tot ik er anderhalf jaar geleden via een neef uit Ghana achter kwam dat mijn moeder mijn identiteit aan een ander heeft gegeven. Dat er in Italië een ándere Elisabetta Agyeiwaa woont als kind van mijn moeder. Deze vrouw is het zusje van de man van mijn moeder. Deze Nana Akoto – dat is haar echte naam – blijkt meer dan vijftien jaar geleden naar Italië te zijn verhuisd en heeft daar mijn naam gekregen. Mijn moeder heeft haar DNA en haar vingerafdruk aan de geboorteakte gekoppeld en zo dus aan mijn identiteit. Als zij op een luchthaven door de douane gaat en haar vingerafdruk laat scannen, komen mijn gegevens boven. Mijn moeder heeft mij dus laten vallen om haar schoonzus en haar man te helpen. Daarom wilde ze mijn geboorteakte nooit sturen, want die is niet meer van mij.
Het hele verhaal lees je in de nieuwe Grazia of HIER via Blendle.
Beeld: iStock
